Ngày xửa ngày xưa, ở một vùng quê nọ có một chàng tiều phu nghèo tên là Cuội, cha mẹ mất sớm nên Cuội chỉ sống một mình, nhờ sức khỏe nên hàng ngày lên rừng đốn củi về bán cho dân làng rồi đổi lấy gạo ăn.
Một ngày, khi Cuội đi qua một hang sâu thì thấy có 4 con cọp con đang vui đùa với nhau, Cuội hoảng hốt trèo lên cây theo dõi thì phát hiện không có hổ mẹ ở nhà. Để tránh tai họa, Cuội liền cầm rìu vào và giết những con cọp kia đi, nhưng không may chàng vừa ra tay xong thì nghe tiếng gầm rợn người vang lại. Cuội vội thục mạng chạy lên cao nấp, chờ nó đi xa thì bò xuống. Nhưng Cuội vô cùng ngạc nhiên khi thấy con hổ mẹ đã từ từ ra khỏi hang, ngậm mấy lá cây rồi quay trở lại, nhai và thả vào miệng lũ con, mấy con hổ con uống xong tự dưng tỉnh lại như không có chuyện gì xảy ra.
Biết loài cây quý, Cuội cứ rình đó chờ cơ hội rồi nhanh chóng mang cái cây quý về. Trên đường, Cuội đã cứu một ông lão, có lẽ kiệt sức ở trong rừng nên chết bên gốc cây, sau khi tỉnh dậy, ông biết được câu chuyện về giống cây quý liền dặn Cuội: “ Đây có lẽ là duyên phận của con để tích đức, cứu người, con hãy chăm sóc nó cẩn thận, chớ có dùng nước bẩn mà tưới kẻo làm mất đi cây quý”, nói đoạn ông lão liền bỏ đi.
Đọc thêm: Sự tích chị Hằng Nga.
Sau khi trở về, nhớ lời ông lão dặn, Cuội rất cẩn thận trồng cây nơi thoáng đãng và chỉ dùng nước suối trong để tưới, hễ cứ gặp người nào không may gặp họa qua đời thì Cuội đều dùng lá cây thần cứu giúp, tiếng tăm vang xa muôn nơi.
Một ngày, Cuội cứu được một cô gái trong vùng bị chết do dảy chân bên suối, sau khi tỉnh dậy, cảm kích tấm lòng Cuội nên cô đã đồng ý làm vợ chàng để trả ơn. Cuộc sống hai vợ chồng đang vui vẻ, hạnh phúc thì một ngày có đám thổ phỉ xuống núi muốn cướp cây thần của Cuội, chúng đã vô tâm giết hại vợ chàng, rồi còn bỏ đi nội tạng cô để cô không sống lại được.
Nhưng vì không biết cây thần hình dáng như nào, mà nhà Cuội lại rất nhiều cây nên chúng đành trở về tay không khi dân làng ùa kéo tới. Cuội trở về nhà, thấy vợ bị như vậy liền dùng lá cây thần cứu nhưng không được vì người cô không còn nguyên vẹn. Khi thấy chủ đau đớn bên vợ, chú chó mà Cuội từng cứu sống đã đến bên và xin dâng phần nội tạng mình thay chủ.
Cuội cảm động nhưng không dám thử, khi chú chó quyết hi sinh, chàng đành thử, thật thần kỳ khi vợ chàng sống lại thật. Cảm động trước sự hy sinh của chú chó, Cuội liền thử nặn một bộ nội tạng giả bằng đất rồi đặt vào người nó rồi cho dùng là cây, chú chó cũng sống lại được, Cuội mừng vui khôn xiết khi mọi chuyện lại ổn.
Nhưng từ khi vợ chàng sống lại lần này thì tâm trí cô cứ hay lơ đễnh, rất hay quên những gì người khác dặn, do đó, cô đã quên lời chồng dặn phải tưới nước sạch để riêng cho cây mà lại lấy nước bẩn xung quanh mà tưới. Cuội thấy vậy vội chạy lại can ngăn nhưng không kịp, cây thần bỗng rung chuyển, rồi cây từ từ trồi hết rễ lên mà bay lên trời, Cuội vội vàng ôm lấy cây giữ lại nhưng không được, còn bị bay lên tận cung trăng cùng với cây thần.
Kể từ đó, Cuội mãi phải ở lại trên đó mà nhìn xuống trần chứ không tài nào xuống được, đến ngày nay chúng ta cũng có thể thấy bóng cây cổ thụ khổng lồ đó và một chàng trai ngồi dưới gốc cây mà dân gian quen gọi là gốc cây đa.
Qua câu chuyện có thể cảm thông cho chú Cuội, vì cứu người mà chịu thiệt thòi, phải ở mãi trên trời, qua đó cũng tạo nên một hình tượng dân gian chú Cuội và gốc cây đa trong kho tàng văn học Việt Nam.
Nguồn: Sưu tầm – Truyện cổ tích Việt Nam.
Tham khảo: Sách truyện hay cho bé.
